Chciałoby się rzec, że zasada jest prosta. Jednak jest inaczej, bowiem w tym przypadku sprawdza się powiedzenie: „co kraj, to obyczaj”. Prawda jest brutalna, gdyż stawia nas przed koniecznością poznania wielu zawiłości, które nie zawsze są logiczne. Każdy z produkujących wino krajów ma pewne wspólne dla wszystkich regionów określenia oznaczające klasy win. Problem polega na tym, że im dalej w las tym gęstsze drzewa. Nieomalże każda apelacja (region) charakteryzuje się dodatkowymi normami wyznaczającymi jakość, miejsce pochodzenia i inne czynniki nakazywane lub dozwalane przez lokalne prawo. Postaram się w przystępny sposób wytłumaczyć te zawiłości. Pragnę zaznaczyć, iż w tym miejscu nie omówię szczegółowo każdego systemu klasyfikacji, więcej na ten temat w dziale Regiony W tym miejscu zależy mi na pokazaniu cząstki wiedzy i schematów układania jej sobie w głowie.

(To jest moment, w którym warto nalać sobie wina do kieliszka, by nabrać dystansu do tematu;)

Z całą pewnością osoba zabierająca się za lekturę pozycji na temat wina może być przerażona. Nagromadzone słownictwo, dziwne nazwy regionów, które ciężko wymówić, nie mówiąc już o rozumieniu dlaczego jest tak, a nie inaczej.

W gruncie rzeczy powstanie klasyfikacji ma na celu usystematyzowanie wiedzy (a de facto, w pewien sposób ma również gwarantować jakość na określonym poziomie). Chodzi o porządek. Klasyfikacja nie stanowi tylko o poziomie cenowym wina (choć często jest i tak). Jest określeniem jego jakości. Przykład: Można powiedzieć, że wina z regionu Bordeaux są dobre. To dosyć ogóle pojęcie, gdyż winnice Bordaux zajmują ok. 115 tys. hektarów, w obrębie których terroir znacznie się różni. Dlatego można określać coraz „głębiej”. Czyli mówiąc lubię wina z Margaux, mówimy, że z regionu Bordaux szczególne upodobaniem darzymy parcele położone w obrębie okręgu Margaux. To nie koniec. Idziemy głębiej. Dodatkowa klasyfikacja jak np.: Grand Cru Classe lub Premiere Grand Cru Classe określa „grupę” win, do której należy już konkretna posiadłość z której trafiają na nasz stół butelki wina, czyli Chateau. Więc stwierdzenie „Lubię Premiere Grand Cru Classe” oznacza w praktyce, że chodzi o pewną grupę win, które zostały zaliczone do klasy „Premiere Grand Cru”. I tak coraz głębiej. Wraz ze zmianą regionu ta klasyfikacja się zmienia, tym bardziej sytuacja zmienia się w każdym kolejnym państwem, ponieważ apelacja we Francji to Appellation d’Origine Controlee, czyli A.O.C. (teraz już zgodnie z normami UE to A.O.P. – Appellation d’origine contrôlée). We Włoszech już jest D.O.C. – Denominacione Origine Controlata (oraz D.O.C.G.). W grę wchodzą po prostu różnice językowe (choć nie tylko).

Stosując duży skrót myślowy, można powiedzieć, że większość państw starego świata produkujących wino stosuje trójstopniowy podział jakości win.

* Wina stołowe – sprawa wcale nie jest oczywista, gdyż nie zawsze są to wina najgorsze jakościowo, choć znakomita większość z nich, to właśnie takie wina. Generalnie w przypadku win stołowych nie jest ważna wydajność z hektara, gęstość nasadzenia, region produkcji czy używane szczepy. Czasem producenci wchodzą w tą kategorię win, ponieważ nie mieszczą się w normach prawnych stosowanych w kraju, lecz robią wina wybitne. Jednak większość tych win, to wina które plasują się w najniższej kategorii jakościowej. Niektóre wina stołowe na etykietach zawierają informację, iż wino powstało z winogron zebranych w krajach Unii Europejskiej.

* wina regionalne – są to wina, które nie zostały dopuszczone do kategorii win apelacyjnych. W tym przypadku jest jasno powiedziane w jakich granicach powinna zamykać się winnica by była wliczona w poczet win regionalnych i by na etykiecie mogła zostać umieszczona nazwa regionu. I w tym przypadku możemy znaleźć wielu producentów wina, którzy ograniczają wydajność z hektara i robią rewelacyjne wina, które nie wchodzą w skład win apelacyjnych. Najczęstszym powodem jest stosowanie szczepów, które nie są tradycyjne dla danego terroir.

* wina z apelacji – czyli to co najlepsze (teoretycznie). W tym miejscu lokalne prawo winiarskie określa i normuje wszystkie szczegóły związane z uprawą winorośli, odmianami szczepów, wydajnością, nasadzeniem, miejscem uprawy oraz sposobem winifikacji. Wina apelacyjne, to takie, które w oczach prawa winiarskiego spełniają wszystkie niezbędne normy.

Więcej informacji na poziomie tak bardzo ogólnym może tylko namieszać w tym temacie. Pozostałe, bardziej szczegółowe informacje znajdziecie w dziale Regiony. Pozostaje nam tylko mieć nadzieję, że powyższy opis nie zniechęca Was do rozpoczęcia swojej przygody z winem.